Nói chuyện với trẻ sơ sinh là một việc đơn giản nhưng lại mang đến lợi ích vô cùng to lớn. Không chỉ giúp gắn kết tình cảm giữa cha mẹ và con, việc trò chuyện còn là nền tảng đầu tiên cho sự phát triển trí tuệ và ngôn ngữ của bé. Nhưng không phải ai cũng biết rằng: những câu nói vu vơ, những âm thanh ba mẹ tạo ra hằng ngày lại đang kích hoạt từng kết nối thần kinh quý giá trong não bộ non nớt của con.

1. Vì sao nên nói chuyện với trẻ sơ sinh mỗi ngày?

Trong 3 năm đầu đời, não bộ của trẻ phát triển với tốc độ chóng mặt. Theo các nghiên cứu, có đến 80% sự phát triển của não diễn ra trong giai đoạn này. Mỗi lời nói, ánh mắt, hay cử chỉ yêu thương từ ba mẹ đều góp phần hình thành nên hệ thống ngôn ngữ và khả năng giao tiếp về sau của bé.

Khi ba mẹ thường xuyên trò chuyện, bé sẽ học cách phản ứng: mắt nhìn chăm chú, miệng mấp máy như muốn đáp lại. Những âm thanh dù đơn giản, như “a-a” hay “o-o” lại là những viên gạch đầu tiên xây nên kỹ năng ngôn ngữ cho con. Và điều tuyệt vời là: trẻ nghe được càng nhiều thì càng nói được nhiều sau này.

2. Hướng dẫn cách nói chuyện với trẻ sơ sinh hiệu quả

2.1. Bắt đầu từ những điều đơn giản nhất
             

• Nói chuyện mỗi ngày: Bất cứ lúc nào – khi thay tã, khi tắm hay lúc cho bú – ba mẹ đều có thể thủ thỉ với con.

• Nhìn vào mắt bé: Giao tiếp bằng mắt giúp bé nhận ra cảm xúc, sự kết nối và học cách phản hồi.

• Chơi cùng bé: Dù chỉ vài phút nhưng chơi với bé giúp bé học cách lắng nghe và biểu đạt cảm xúc.

2.2. Dùng giọng nhẹ nhàng, kết hợp cử chỉ
          

Giọng nói dịu dàng, biểu cảm khuôn mặt, và những cái ôm, vuốt ve sẽ giúp bé cảm thấy an toàn và gắn bó. Trẻ sơ sinh đặc biệt thích những âm vực cao, có nhịp điệu và tình cảm. Đọc sách, hát ru hay chơi ú òa cũng là cách tuyệt vời để tương tác.

Từ 1 – 3 tháng tuổi: Bé bắt đầu phát âm những nguyên âm đầu tiên. Hãy bắt chước lại và trò chuyện với bé như đang đối đáp thật sự.

Từ 4 – 7 tháng tuổi: Bé biết phản ứng âm thanh, biểu lộ cảm xúc qua giọng nói. Hãy nói chậm, rõ và nhấn mạnh một số từ để bé học từ vựng.

Từ 8 – 12 tháng tuổi: Bé bắt đầu hiểu được tên đồ vật. Hãy gọi tên mọi thứ xung quanh để bé ghi nhớ và phản xạ.

2.3. Luôn phản hồi khi bé “trả lời”
         

Bé có thể chưa biết nói, nhưng âm thanh mà bé phát ra là cách con muốn “nói chuyện” với ba mẹ. Hãy phản hồi bằng cách lặp lại âm thanh đó, gật đầu, mỉm cười hoặc nói lại bằng ngôn ngữ thật. Việc này giúp bé hiểu rằng con đang được lắng nghe, và khuyến khích con tiếp tục giao tiếp.

2.4. Nói chuyện mọi lúc, mọi nơi

Không cần chờ dịp đặc biệt. Khi bé đang chơi, lúc cho ăn, hay thậm chí khi đi dạo, ba mẹ đều có thể nói chuyện với con. Những câu chuyện đơn giản về những gì ba mẹ đang làm cũng là “bài học giao tiếp” cực kỳ hiệu quả cho bé.