Thời điểm lý tưởng nhất cho bé bắt đầu ăn dặm?

Thiên Hy

Ngày 23/04/2025

1. Ăn dặm là gì?

Ăn dặm là giai đoạn bé bắt đầu chuyển từ bú hoàn toàn sữa mẹ (hoặc sữa công thức) sang ăn thêm các loại thực phẩm khác để bổ sung dinh dưỡng.

Dù sữa vẫn là nguồn dinh dưỡng chính, nhưng từ một thời điểm nhất định, sữa không còn đủ để đáp ứng nhu cầu phát triển về thể chất và trí não của bé. Khi đó, ăn dặm sẽ hỗ trợ:

Bổ sung vi chất: sắt, kẽm, vitamin D…
Tập cho bé kỹ năng nhai, nuốt
Khơi dậy vị giác và thói quen ăn uống

2. Theo khuyến nghị của WHO – Khi nào nên cho bé ăn dặm?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị:
👉 Trẻ nên bắt đầu ăn dặm khi được 6 tháng tuổi.

Lý do:

Trẻ đã đủ nhu cầu dinh dưỡng ngoài sữa mẹ (đặc biệt là sắt và kẽm).
Hệ tiêu hóa phát triển đủ để xử lý thức ăn đặc hơn sữa.
Bé có các phản xạ miệng và vận động hỗ trợ việc ăn dặm.

🚫 Không nên cho trẻ ăn dặm trước 4 tháng tuổi.
🚫 Không nên trì hoãn sau 7 tháng tuổi vì có thể khiến bé thiếu hụt dinh dưỡng, chậm phát triển kỹ năng ăn.

3. Dấu hiệu cho thấy bé đã sẵn sàng ăn dặm

Mỗi bé có sự phát triển riêng, nhưng nếu bé có ít nhất 3/5 dấu hiệu dưới đây, mẹ có thể bắt đầu thử ăn dặm:

✅ Bé ngồi vững hoặc giữ đầu cổ thẳng khi được hỗ trợ ngồi
✅ Bé có phản xạ đưa tay cầm đồ ăn đưa lên miệng
✅ Bé tò mò, nhìn chăm chú khi người lớn ăn
✅ Bé há miệng khi được đưa thìa đến gần
✅ Bé mất phản xạ đẩy lưỡi ra khi đưa vật thể vào miệng

4. Có nên cho bé ăn dặm sớm (trước 6 tháng)?

KHÔNG.
Mặc dù một số mẹ thấy bé “thèm ăn”, mút tay, bú nhiều… nhưng không phải lúc nào cũng là dấu hiệu cần ăn dặm. Ăn dặm sớm có thể gây:

Rối loạn tiêu hóa vì ruột bé chưa hoàn thiện
Nguy cơ dị ứng thực phẩm
Giảm lượng sữa mẹ – ảnh hưởng hệ miễn dịch

5. Có nên chờ đến khi bé mọc răng mới ăn dặm?

KHÔNG cần chờ mọc răng.
Răng không phải yếu tố quyết định. Bé có thể nghiền thức ăn bằng lợi và nướu. Quan trọng là kết cấu món ăn phù hợp với độ tuổi: xay nhuyễn – nghiền mịn – băm nhỏ.

6. Gợi ý các giai đoạn ăn dặm theo tháng tuổi

➤ Giai đoạn 6–7 tháng:

Ăn 1–2 bữa cháo loãng/ngày (cháo tỉ lệ 1:10 hoặc 1:7)
Món ăn xay mịn, kết cấu mượt
Bắt đầu làm quen với 1 nhóm thực phẩm/mỗi lần

➤ Giai đoạn 8–9 tháng:

Tăng dần độ đặc của cháo (1:5)
Ăn 2–3 bữa/ngày
Có thể thêm lòng đỏ trứng, cá, thịt, rau xanh

➤ Giai đoạn 10–12 tháng:

Bé ăn gần giống người lớn (nhưng không nêm gia vị mạnh)
Tập cầm thìa, uống nước bằng cốc
Bé có thể ăn bốc, ăn cơm nát, cháo đặc, mì, nui mềm…

7. Các phương pháp ăn dặm phổ biến

✅ Ăn dặm kiểu truyền thống: Cháo xay, bột ăn dặm. Mẹ đút từng muỗng, kiểm soát khẩu phần.
✅ Ăn dặm kiểu Nhật: Tăng độ thô theo giai đoạn, thực đơn rõ ràng từng nhóm thực phẩm.
✅ Ăn dặm BLW (baby-led weaning): Tự chỉ huy – bé ăn bốc, phát triển kỹ năng vận động và tự lập.
✅ Ăn dặm kết hợp: Phù hợp nhất với mẹ Việt – linh hoạt và tùy theo tình trạng của bé.

Mẹ nên chọn phương pháp phù hợp với tính cách của bé và điều kiện gia đình, không nên chạy theo trào lưu.

8. Những lưu ý quan trọng khi bắt đầu cho bé ăn dặm

Không ép bé ăn nếu bé chưa sẵn sàng
Chỉ cho bé ăn khi ngồi thẳng lưng, không nằm hoặc bò
Không vừa ăn vừa xem điện thoại, tivi
Theo dõi phản ứng dị ứng với từng loại thực phẩm mới
Ưu tiên nấu tại nhà, hạn chế dùng thực phẩm chế biến sẵn
Luôn duy trì sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính đến 12 tháng tuổi

9. Kết luận: Hãy để bé ăn dặm đúng lúc, không sớm – không muộn

Thời điểm cho bé ăn dặm là bước ngoặt quan trọng. Hãy theo dõi dấu hiệu phát triển của bé, không nên nôn nóng cũng không quá chậm trễ. Mỗi bé là một hành trình riêng, điều quan trọng nhất là:
👉 Mẹ kiên nhẫn – bé vui vẻ – dinh dưỡng cân bằng.